Mogelijk storm vrijdag?

De huidige vakantie doet haar naam alle eer aan, namelijk HERFSTvakantie.

We kregen de afgelopen 4 dagen al verschillende weertypes in ons land met dus vooral afgelopen weekend de koudere temperaturen en de winterse neerslag (we spreken dan over korrelhagel of een kletsnatte sneeuwvlok) tot bakken regen afgelopen 24 tot 48 uur. Het maandtotaal neerslag komt op vele plaatsen door deze wisselvallige maand vlot boven 100 mm (lokaal zelfs > 150 mm).
Oktober lijkt zo goed als droog te eindigen met wisselende weerbeeld condities op morgen woensdag. Vanaf donderdag (1 november, Allerheiligen) gaan we opnieuw over naar een compleet nat en winderig weerbeeld.

De oorzaak hiervan is te zoeken tussen de Britse Eilanden en Ijsland. Daar vinden we momenteel een depressie terug welke de komende dagen nog meer zal uitdiepen en voor enkele randdepressies zal zorgen en vooral deze laatste zullen een effect hebben op ons weer.

Bovenstaande kaart toont de situatie voor morgen - woensdag - middag. De depressie bevindt zich dan nog ten noorden van Schotland. Voor ons weer zal dit nog niet bepalend zijn. Na het eventuele ochtend grijs, want het wordt komende nacht zeer rustig en is er dus kans op wat nevel, mist en lage bewolking, krijgen we eerst brede opklaringen. In de namiddag zien we dan wel meer wolkensluiers over het westen van het land trekken welke een weersverandering aankondigt.

Deze hoge bewolking is te koppelen aan een (kou)front welke ons de nacht van woensdag op donderdag vanaf het westen ons land zal bereiken. Volgens de huidige weerkaarten lijkt dit koufront redelijk actief te zijn waardoor neerslag hoeveelheden van 5 - 10 liter perfect mogelijk lijken te zijn. In de namiddag komen we achter dit koufront en komen we terecht in onstabiele zeelucht waardoor de buienkans zeker toeneemt.

Vrijdag zien we dan een interessante ontwikkeling gebeuren op de weerkaarten welke zeker moet blijven opgevolgd worden. GFS laat al enkele runs enkele rand depressies ontstaan ten zuidwesten van de moederdepressie en deze rand depressies zouden via het kanaal en de Noordzee richting Scandinavië trekken. Laatste GFS run laat een uitdiepen naar zo'n 980 hPa en let vooral hoe dicht de isobaren bij elkaar liggen!

Als we daar bij de door het model berekende windstoten kaartje naast leggen dan zien we dat er vooral langs de zuidwest flank van deze rand depressie een strak windveld staat met rukwinden die kunnen oplopen van 80 tot lokaal 100 km/u! De vraag is natuurlijk of het 10 min gemiddelde windsnelheid ook storm zal halen (welke dus 9 bft is !). Op zee lijkt dit mogelijk maar in het binnenland zou er geen sprake zijn van storm, althans toch volgens de beaufort schaal.

Natuurlijk is het nu nog veel te vroeg om een daadwerkelijke uitspraak te doen over hoe hard de wind exact zal zijn, want veel hangt af van de exacte locatie van deze rand depressie en hoe diep deze werkelijk zal uitdiepen en de exactie positie van de straalstroom. Natuurlijk hoort er bij depressie ook nog soms hevige neerslag. Ook naar het 1ste weekend van november blijft het wisselvallige herfstweer aanhouden en zoals de modellen er nu bijliggen lijkt er de komende 2 weken geen winterweer mogelijk.

Tijdelijk warm, daarna gestage afkoeling

U hebt het al gemerkt, is het zacht buiten! Vooral de oostelijke regio's kunnen hiervan profiteren met soms brede opklaringen, dit bij temperaturen die vlot richting 23 °C klimmen in de Kempen.

In het westen moeten ze het doen met een (kleine) 20 °C, want zij bevinden zicht dichter bij het golvend front.

Dit weekend blijft de regel gelden, hoe oostelijker je bent, hoe beter de weerkaarten. In het westen lijken de wolken steeds te domineren en is er ook kans op een wat regen.

Maar, er staat verandering op de weerkaarten welke voor veel weeramateurs leuk blijft om te volgen. Dit weekend zien we dat een hoge druk gebied boven centraal Europa zich begint uit te breiden richting onze contreien welke ook voor ons het weer zal bepalen vanaf maandag. De atmosfeer wordt rustig van aard en de regen/buienkansen worden onderdrukt. Door we nog in de relatief zachtere lucht zullen vertoeven wordt het maandag dus prima herfstweer (veel zon en temperaturen rond 18 - 20 °C)!

Vanaf dinsdag zien we dan wel een lichte dalende trend in de temperaturen (dit bevestigd ook de meeste recentste pluim van het KMI). Maar het weerbeeld blijft ongeveer dezelfde als voor maandag, wisselende tot licht bewolkte condities en ruimte voor brede opklaringen. 's Ochtends is er natuurlijk kans op nevel of wat mist door dat de atmosfeer een rustige opbouw heeft en er dus weinig wind staat. De temperatuur moet reeds wel een graadje in leveren maar het blijft nog steeds aangenaam bij zo'n 17 °C.

Woensdag tappen we nog steeds uit dat zelfde vat, welke dus ook voor dan een mooie dag lijkt te worden, met 's ochtends dus opnieuw kans op wat nevel of mist maar deze raakt makkelijk opgelost. De stroming begint nu echter wel reeds te krimpen naar noordoost, waardoor we de temperaturen opnieuw een graadje moeten inleveren met maxima die schommelen rond 16 °C. Echter, de wind blijft zwak waaien en dus blijft het aangenaam herfst weer.

Profiteer er van zou ik zeggen op maandag, dinsdag of woensdag want tijdens die dagen zijn er interessante ontwikkelingen aan de hand boven Groenland/Ijsland en Scandinavië. Dit zullen we merken op donderdag. Zoals de recente modellen er bij liggen komt zowel GFS (Amerikaans model) als ECMWF (Europees model) met een ontwikkelend hoge druk gebied boven Groenland met een uitloper richting Ijsland en het noorden van Groot-Brittanië (kerndruk zou richting 1040 hPa stijgen!). Boven Scandinavië ontwikkeld er zich die zelfde tijd een lage druk gebied welke met een kerndruk verschijnt op de kaarten richting 960 hPa daalt. Rond deze drukgebieden krijgen dan uiteraard een interessante setting welk eender hart van de winterliefhebber sneller doet kloppen!

Jawel, we spreken hier over een opzettende noordelijke stroming, met lucht die van oorsprong zelfs arctisch te noemen is.

Door deze ontwikkelingen zouden we verspreid over onze regionen de eerste vorst kunnen registreren als is dit natuurlijk nog iets te ver om duidelijker over te worden.

Laten we vooral eerst genieten (voor de westelijke gebieden, 'genieten') van een zacht weekend. Midden volgende week zijn we er terug om dan verder te praten over eventuele kouder weer.

Lokaal veel neerslag

De titel is duidelijk, er staat veel neerslag op het programma de komende 72 uur. De oorzaak van dit weer is te zoeken iets ten noorden van Schotland, waar een depressie met een kern van zo'n 987 hPa, haar koufront onze richting uitstuurt. Dit koufront zou lokaal voor wateroverlast kunnen zorgen. Na de passage van het koufront is er dan ook nog eens kans op onweer in de kust regio's en daarna komen we terug in een licht onstabiele lucht terecht waardoor er donderdag/vrijdag en deels zaterdag steeds kans is op perioden van regen of enkele buien.





Kijken we even naar de verwachte grondkaart met de luchtdruk regionen op dan zien we duidelijk de depressie liggen iets ten noorden van Schotland, daaraan verbonden enkele storingen met dus een koufront die voor ons lokaal veel neerslag zal bezorgen morgen - woensdag. De tijdstip van de doortocht zou reeds in de voormiddag zijn, vanaf een uur of 8.

Kijken we even naar de voorspelde totale neerslag sommen, tot 72 uur ver dan zien we dat het Amerikaanse model GFS neerslag berekend tot wel 40 liter per vierkante meter! Of het zo'n vaart zal lopen is natuurlijk erg onzeker en kunnen we maar voorspellen enkele uren op voorhand aan de hand van radarbeelden. Wel is zeker dat er toch wel 20 mm mogelijk lijkt voor gans de dag.

Daarnaast zien we ook dat de wind opnieuw wat gaat aanspannen, welke boven land toch wel 5 bft kan gaan waaien, aan de kust en op zee zijn we toch wel een mogelijke 6 bft.

Tevens na de passage van het koufront is er vooral aan de kust en de westelijke regio's enkele buien mogelijk welke een onweerachtig karakter kunnen aannemen, zonder dit te overroepen, wel is zo dat er tijdens zulke buien windstoten mogelijk zijn tot 80 km/u.

Nog steeds zal dit onstuimige herfstweer NIETS te maken hebben met Nadine (Tropische Storm) want deze toert nog altijd rondjes in de buurt van de Azoren.

Was het nu Nadine of niet?

Was het nu ex orkaan Nadine welke vandaag en vooral gisteren voor veel wind zorgde en lokaal voor wat schade zorgde of juist?

Het antwoord is duidelijk NEE!

De wind die gisteren en gedeeltelijk vandaag over onze contreien aanwezig was, komt dus niet van de ex orkaan Nadine maar van een apart lagedruk gebied welke voorlopig ook maar blijft rond tollen in de omgeving van de Britse eilanden. Gisteren daalde de druk rond de kern tot ongeveer 978 hPa. Het weerstation te Izegem registreerde de laagste luchtdruk omstreeks de middag gisteren, met een waarde van 985 hPa.




Maar waarom spreken ze dan constant over Nadine, terwijl deze geen invloed geeft op ons weer?

Die vraag is makkelijk te beantwoorden. Ex orkaan Nadine (nu is ze eerder een tropische storm) tolt al dagen rond in een gebied rond de Azoren. Momenteel is ook nog niet goed te zien naar waar Nadine zal gaan trekken... Vele modellen blijven erbij dat ze de komende dagen in de buurt van de Azoren blijft tollen.

Wat wel klopt is dat Nadine er voor zorgt dat lange termijn voorspellingen heel moeilijk worden, zeker wanneer Nadine beslist om echt naar Europa te komen wat enigsinds nog altijd de vraag is.




Wat heeft Nadine dan te maken met die wind van gisteren en gedeeltelijk vandaag?

Wel, eind vorige week zagen we dat er een klein lage druk gebied is beginnen uitdiepen aan de noordkant van Nadine, uiteindelijk is deze ook losgekomen van Nadine en kwam deze in sneltempo onze richting uit.
 
Hoe dit gebeurde leggen we hier eens uit. Het afsplitsen van een apart lage druk gebied gebeurd door een bijzondere interactie tussen koude en warme lucht. Nadine stuwt namelijk aan haar oostzijde een behoorlijke portie warmte noordwaarts. Tegelijkertijd veroorzaakt het westelijker gelegen hogedrukgebied met een noordoostelijke stroming de aanvoer van koudere lucht.

Dit was de situatie tijdens de nacht van zaterdag op zondag.
Het nieuwe lagedrukgebied wordt gevormd ten NO van Nadine.
Aan de westzijde wordt dit lagedrukgebied gevoed door koude
lucht, aan de oostzijde door warme lucht.

Die twee luchtstromingen ontmoeten elkaar en beginnen zo de vorming van een lagedrukgebied, daarbij geholpen door een koude bovenlucht. Op 5 tot 10 kilometer hoogte is er namelijk een zogeheten trog aanwezig. Zo’n trog bestaat uit koude lucht, waaronder er gemakkelijker stijgbewegingen van lucht plaatsvinden. Deze drie atmosferische elementen samen leiden aldus tot de vorming van een kersvers lagedrukgebied.

Uiteindelijk zorgde er dit voor dat vooral zondagavond in eerste instantie voor lokaal hevige onweders zorgde, vooral in het centrum van het land (het koufront dat verbonden was aan dit lage druk gebied was daar een oorzaak van) en vooral maandag dus een krachtige wind stond (met rukwinden tot wel 100 km/u op zee! )

Dus kortom gezien, Nadine ligt nog ver van ons dan velen eigenlijk dachten?

Dat klopt, zoals hierboven al beschreven, Nadine blijft de volgende dagen nog rondtollen in de omgeving van de Azoren met daar ook nog ferme windsnelheden. Of Nadine naar Europa komt is voorlopig nog een groot vraagteken maar de meeste modellen houden ze voorlopig nog ver ons bed.



En komende dagen, blijft het zo waaien?

Nee, enkel dus vandaag en morgen zien we nog rukwinden voorkomen tot 60 a 70 km/u, tegen het eind van de week neemt de wind dan wel in kracht af want we zien dat de Britse depressie uiteindelijk begint op te vullen met gevolg dat haar kern druk begint te stijgen en dus aan kracht verliest. Wel is het zo dat nog gans de week wisselvallig blijft, al zijn de dagen nu ook niet meer zo grijs want er zou meer ruimte zijn voor zon.

De herfst gaat van start

De herfst gaat van start, dat is onze titel van ons nieuw blog bericht. Astronomisch gezien ging de herfst gisteren van start (22 september), meteorologisch gezien was dit begin deze maand (1 september) en het weer lijkt dit jaar eens zijn astronomische waarde te gaan volgen.

De regenjas mag terug van stal gehaald worden en als je eens door de ogen van de natuur kijkt, dan denk ik dat de regen enig sinds welkom mag zijn want het weerstation te Izegem heeft voor september nog maar 10 liter per vierkante meter hemelwater mogen ontvangen, ook augustus was de laatste dagen droog.

Vandaag zijn we 23 september en zoals je ziet als je naar buiten kijkt, het is grijs, miezerig en de wind begint al wat aan te wakkeren. Dit is een gevolg van de ex orkaan Nadine die vandaag en komende dagen ons weer zal bepalen. Natuurlijk moeten we niet gaan schrikken door het woord ex orkaan, we zullen heus geen wegvliegende daken van de huizen zien komende dagen.

Ex-Nadine is het lage druk gebiedje die net ten westen
van Frankrijk ligt en ons weer begint te beïvloeden.

Na de fusie zijn we een depressie met kerndruk rond de 980 hPa met dus een strak windvel vanuit zuidwest

Echter, de komende uren zijn ook in het oog te houden, voornamelijk de periode van zondagavond tot maandagochtend. Het huidig satelliet beeld toont mooi de krul van de ex Nadine welke we de bijliggende fronten hebben ingetekend. Momenteel komen we onder de invloed van het warmte front (rode lijn) welke actueel over west-België voor lichte regen zorgt. Aan de voorzijde van die warmte front zien we dat er een matige wind staat uit oostelijke sector. Na de passage van het warmte front (voorzien rond de avond) krijgen we een korte periode met droog weer.

Tegen middernacht zien we dan het koufront (blauwe lijn) naderen welke voor enkele enkele stevige buien zal zorgen eventueel met onweer en spant de wind aan en dit vanuit het zuidwesten. De kustregio's zullen te maken kunnen krijgen met het occlusiepunt (dat is het punt waar het occlusie front, de paarse lijn, samen komen met het warmte en koufront). Dit occlusiepunt zou voor veel regen kunnen zorgen. Laatste modellen berekenen het occlusie punt over de Noordzee maar dit moeten we dus nauwlettend opvolgen later vandaag, kleine verschuivingen kunnen veel veranderen over ons weerbeeld.
De hierboven beschreven windrichtingen, voor het warmte front wind vanuit het oosten en bij de passage van het koufront, wind vanuit koufront krijgen we uiteraard veel windshear in de atmosfeer. Dit zou er kunnen voorzorgen dat de buien vanavond/vannacht dynamisch van aard kunnen worden met dus bijhorende onweerachtige verschijnselen. Echter de weerkaarten liegen een beetje met enkele parameters welke door vele weerliefhebbers verkeerd wordt afgeleid.

We kijken hiervoor eens naar de SRH (Storm Relative Helicity) kaart:

WF: warmte front / KF: koufront / OF: occlusiefront / OP: occlusiepunt

We zien op deze kaart een heleboel windvanen staan. Voor ons zijn de windvanen die de bruine pijlen van belang. De zwarte lijnen tonen bij benadering de fronten ligging voor vanavond. We zien dus dat het voor het warmte front de wind voor ons uit oostelijke sector komt (wat momenteel het geval is bij het schrijven van dit bericht). Na de passage van het warmte front draait de wind naar zuid tot zuidzuidwest, en behoud ongeveer zijn windkracht. Echter, door berekend processen door de weercomputer zorgt deze windsprong voor een enorme waarde aan SRH windshear. Deze kan een invloed hebben op buien die ontstaan kort bij het occlusiepunt maar langs en achter het warmtefront zelf verwacht ik weinig of geen activiteit en mag deze waarde dan ook 'verwaarloost' worden. We zien dit windsprong proces ook op de 850 hPa wind kaart van GFS (kaartje rechts).
 

MAAR: de SRH die vrijkomt voor en tijdens de passage van het koufront, is wel van belang, en hier gaan we vlot richting waarden van zo'n 150 m²/s² welke net voldoende zou zijn om een supercell trekjes aan de buien te geven komende nacht. Wat de CAPE betreft komen we uit op zo'n 200 J/KG wat in theorie voldoende is om voor onweerachtige verschijnselen te zorgen.

Ook opmerken, dat de warme sector er zou voor zorgen dat de temperaturen komende nacht zelfs een klein beetje kunnen stijgen, dus de minima voor vandaag (die rond zo'n 12 - 13 °C gemiddeld liggen, worden vanavond bereikt. Deze stijging van de temperatuur zal maar van korte duur zijn, want na de passage van het koufront, zal er voor zorgen dat de temperaturen opnieuw een beetje zullen dalen zonder dat wij het echt zullen opmerken.



Conslusie :

Vanavond/vannacht krijgen we flinke wisselvalligheid! Vanuit het zuidwesten komt een storing binnen die vooral in het noordwesten van het land voor veel regen kan zorgen. Er is ook kans op onweer, verspreid over gans België. Als een onweersbui tot ontwikkeling komt kan deze supercell trekjes krijgen door de redelijk shear die aanwezig is in de atmosfeer. Standaard bij onweersbuien, vooral als deze supercell allures krijgt, is er kans op hagel en windstoten. Ook maandag/dinsdag zijn nog steeds flinke perioden met regen/buien te verwachten en vooral zal de wind een storende factor worden, met gemiddelde windkracht van 5-6 bft boven land. Aan de kust lijkt een 7 bft mogelijk.

Lancering van de polaire meteorologische satelliet METOP-B

Zijn belang voor weersvoorspelling en klimaat

Op 17 september 2012 is METOP-B zich gaan vervoegen tussen de andere satellieten, met als doel de continuïteit van meteorologische waarnemingen na te streven. Op 19 oktober 2006 werd namelijk de eerste in een rij van 3 polaire meteorologische satellieten (METOP-A/B/C reeks) in een baan om de aarde gestuurd. De lancering van de derde polaire meteorologische satelliet, METOP-C, is gepland voor 2017.

Simulatie van METOP-B satelliet in een baan rond de aarde
(copyright: EUMETSAT)

Deze satelliet werd besteld voor EUMETSAT (European Organisation for the Exploitation of Meteorological Satellites) door de ESA (European Space Agency) en ontworpen door een Europees industrieel consortium, geleid door Astrium.
De acht wetenschappelijke instrumenten op deze satelliet zullen o.a. bijdragen tot het verbeteren van weersvoorspellingen, door het aanleveren van meteorologische informatie op een globale schaal en dit 2 maal per dag. Deze gegevens zullen ook gebruikt worden in klimaatstudies. Een deel van deze instrumenten zijn ook terug te vinden op Amerikaanse polaire satellieten, door NOAA beheert, om op deze manier een continue datastroom te voorzien.
EUMETSAT heeft verschillende SAF’s (Satellite Application Facilities) in het leven geroepen om uit de verschillende instrumenten specifieke operationele producten te ontwikkelen.
Het KMI is betrokken bij de O3MSAF, dat is de satelliet toepassingsfaciliteit met betrekking tot het observeren van ozon en andere sporengassen, zoals NO2, BrO, HCHO, H2O, SO2, OClO, alsook aerosoldeeltjes (oa belangrijk voor het monitoren van vulkaanuitbarstingen). Het merendeel van deze producten, worden afgeleid van het GOME-2 instrument (Global Ozone Monitoring Experiment-2), een optische spectrometer dat vooral binnen het UV–zichtbaar spectrum meet.

GOME-2 wordt ook ingeschakeld om het ozongat boven de zuidpool te observeren.. Figuur 3 is een voorbeeld van een passage van de METOP-A satelliet ter hoogte van de zuidpool op 6 oktober 2011. Het linkse paneel leert ons hoe een ozonprofiel ter hoogte van de zuidpool eruit kan zien; deze figuur toont aan dat er heel wat variatie mogelijk is in de vertikale verdeling van ozon bij de passage van noord naar zuid. Er is duidelijk een ozongat waarneembaar op deze figuur (overwegend blauwe kleur rechts). Het rechtse paneel toont ons de verdeling van de totale ozonkolom langs het pad van de satelliet, waarbij het linkse paneel een extra detail weergeeft over de vertikale verdeling van ozon langs dit pad.

Linker paneel: detaildoorsnede van de verticale verdeling van ozon in de atmosfeer van 0 tot 64 km (ozonprofiel) met aan de rechterzijde een deel van het ozongat (omcirkeld); rechterpaneel toont de totale ozonkolom langs de noord-zuid passage van de METOP-A satelliet (copyright: O3MSAF/KNMI/EUMETSAT

Meer info via volgende site's:

http://o3msaf.fmi.fi
http://www.temis.nl
http://atmos.caf.dlr.de/gome2
http://www.eumetsat.int
http://www.esa.int

Bron bericht: http://www.kmi.be/

Voorbeschouwing nieuwe artikels

ExtremeWeather.be zal binnenkort 3 nieuwe wetenschappelijke reportages op de site zetten namelijk: Space Weather (release verwacht rond begin oktober), de 10 strengste winters sinds 1900 (release 1 december) en het ontstaan van de aarde (release onbekend). 

Deze reportages worden u aangeboden door een nieuw lid van ons en zijn een wetenschappelijke aanvulling op de site in het kader om de site nog interessanter en breder te maken.

1) Space Weather

Space weather zal u inlichten over het weer op een andere planeet. Enkele mooie stukjes over zonnestormen, de hitte op Venus, de grote rode vlek of de dust devils op Mars worden u gebracht. We gaan ook een bezoekje brengen aan enkele manen en planeten hier heel ver vandaan. Want zeg nu zelf, je wilt toch niet leven op een planeet waar het 15000 graden heet is.

2) De 10 strengste winters sinds 1900

De winter van 1985

Binnenkort start de winter weer. Voor velen de hel, voor sommigen een waar paradijs. En voor die sommigen staat er ook een hele leuke reportage hen op te wachten. Voor we starten aan onze winter, zullen we u ieder weekend aftellen naar de strengste winter in het tijdperk tussen 1900-2012 in de hoop dat de komende winter ons ook iets te bieden heeft. Zoals een elfstedentocht misschien ?

3) Het ontstaan van de aarde

Het is het doel van deze reportage om jullie wat meer bij te brengen over het leven zelf. Dat gaat van het ontstaan van het leven tot en met wat onze voorouders hebben meegemaakt, wat bijlange nog niet vergelijkbaar is met de rampen van vandaag. Hoe is het leven ontstaan ? Hoe is onze planeet ontstaan ? Hoe zijn de dinosauriërs uitgestorven ? Uit wat zijn we geëvolueerd ? Hoe was het klimaat 200 miljoen jaar geleden ? Wat is er gebeurd met Mars en Aarde ? En is er elders ook nog leven mogelijk (visie + logisch redeneren) Allemaal vragen waar jullie binnenkort zelf een antwoord op zullen kunnen geven. Dit wordt jullie allemaal meegegeven uit een zelf geschreven tekst, met mooie en unieke foto's. We nemen jullie dus mee op een reis die 5 miljard jaar geleden begonnen is, en die zal eindigen waar we vandaag de dag staan. Geniet van deze leerrijke ervaring.